Ngày 2/12/2015, tại phiên họp lần thứ 10 của Ủy ban Liên Chính phủ về Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (UNESCO) tổ chức ở Windhoek (Namibia), Nghi lễ và trò chơi kéo co của Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc và Philippines đã chính thức được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Các địa phương có di sản tham gia ghi danh năm 2015 gồm Lào Cai, Vĩnh Phúc (nay là Vĩnh Phúc), Bắc Ninh và Hà Nội.

Nghi lễ và trò chơi kéo co là một thực hành văn hóa lâu đời, phổ biến tại nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt ở những vùng có nền văn minh nông nghiệp phát triển. Không chỉ là trò chơi dân gian hấp dẫn trong ngày hội, kéo co còn là nghi lễ linh thiêng thể hiện ước vọng mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Sự cạnh tranh và sức mạnh thể hiện trong kéo co biểu trưng cho các thế lực tự nhiên ảnh hưởng lớn tới nông nghiệp là mặt trời, đất và nước. Ở Việt Nam, trò chơi này hiện diện ở nhiều vùng miền, từ đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ đến miền núi phía Bắc với hình thức và tên gọi phong phú như kéo co, kéo co ngồi, kéo mỏ, kéo song, nhanh vai, so vai, na bai… Mỗi vùng có cách thức tổ chức, loại dây và tư thế kéo khác nhau, phản ánh sự sáng tạo và bản sắc riêng của từng cộng đồng.

Sau 10 năm được ghi danh, số lượng cộng đồng thực hành di sản kéo co ở Việt Nam ngày càng tăng. Từ sáu cộng đồng ban đầu tham gia hồ sơ ghi danh UNESCO, đến nay đã có thêm bốn cộng đồng khác gia nhập Mạng lưới Cộng đồng Di sản kéo co Việt Nam. Dù đã hay chưa được ghi danh, các cộng đồng thực hành đều tích cực tham gia giao lưu, trình diễn, học hỏi kinh nghiệm, góp phần quảng bá và lan tỏa giá trị của di sản trong đời sống đương đại. Việc nghi lễ và trò chơi kéo co được công nhận là di sản đại diện của nhân loại không chỉ mang lại niềm tự hào cho các địa phương mà còn nâng cao nhận thức xã hội về tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Chương trình kỷ niệm gồm hai hoạt động chính. Hội thảo quốc tế “Một thập kỷ bảo vệ và phát huy Nghi lễ và trò chơi kéo co” diễn ra lúc 13h30 ngày 15/11/2025 tại Hội trường Đảng ủy phường Long Biên (195 Thạch Bàn, Long Biên, Hà Nội). Hội thảo quy tụ hơn 250 đại biểu trong và ngoài nước, gồm đại diện các cơ quan, tổ chức quốc tế, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, chuyên gia và cộng đồng nắm giữ di sản đến từ nhiều địa phương như Hà Nội, Bắc Ninh, Lào Cai, Phú Thọ, Hưng Yên, Ninh Bình… Đây là dịp nhìn lại chặng đường 10 năm gìn giữ, trao truyền và phát huy giá trị di sản, chia sẻ kinh nghiệm hợp tác, sáng tạo và bảo vệ di sản đa quốc gia.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu, trình diễn Nghi lễ và trò chơi kéo co sẽ diễn ra từ 8h đến 12h ngày 16/11/2025 tại Đền Trấn Vũ (ngõ 216 Cổ Linh, Long Biên, Hà Nội). Sự kiện có sự tham gia của Hội Kéo co Gijisi (thành phố Dangjin, Hàn Quốc) cùng tám cộng đồng kéo co tiêu biểu của Việt Nam, bên cạnh các tiết mục múa trống, múa sư tử do nghệ sĩ Đại học Sehan (Hàn Quốc) biểu diễn.

Đặc biệt, trong khuôn khổ chương trình sẽ diễn ra Lễ ra mắt Mạng lưới Cộng đồng Di sản kéo co Việt Nam, đánh dấu bước phát triển mới trong hành trình kết nối, lan tỏa và bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể này./.