Mới đây, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế khoá VIII, nhiệm kỳ 2021 – 2026 thông qua và phê duyệt chủ trương đầu tư dự án phục hồi di tích Đại Cung Môn (Đại nội Huế).

Đại Cung Môn là cửa chính vào Tử Cấm thành được xây dựng vào năm 1833 dưới thời vua Minh Mạng gồm 5 gian nhưng không xây chái, trổ 3 cửa và trong đó cửa chính giữa dành riêng cho nhà vua. Mặt trước Đại Cung Môn hướng ra điện Thái Hòa được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ và mặt sau Đại Cung Môn là sân bái mạng có đặt hai chiếc vạc đồng, năm 1947 Đại Cung Môn bị phá hủy hoàn toàn và hiện chỉ còn lại nền móng.

Theo UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, dự án phục hồi di tích Đại Cung Môn là công trình quan trọng, có nhiều giá trị về văn hóa, lịch sử, nghệ thuật đối với khu vực Tử Cấm Thành nói riêng và Quần thể di tích Cố đô Huế nói chung. Tuy nhiên, hiện nay di tích Đại Cung Môn chỉ còn lại nền móng và trên cơ sở hiện trạng đầu tư dự án với tổng mức đầu tư gần 65 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh Thừa Thiên Huế.

Theo đó, dự án sẽ tu bổ phục hồi phần nền móng Đại Cung Môn bằng gạch vồ, chân tảng cột đá thanh, chống ẩm và chống mối nền, lắp đặt hệ thống chống mối, phục hồi nền, bậc cấp lát đá thanh, tường xây gạch vồ trát vữa tam hợp, bả màu truyền thống. Phục hồi phần chính của Đại Cung Môn là kết cấu bộ khung gỗ, mái, vách ván, liên ba đố bản, cửa bằng gỗ nhóm II và các cấu kiện được chạm khắc hoa văn, sơn son thếp vàng.

Mái lợp ngói âm ống hoàng lưu ly, phục hồi bờ mái, đầu hồi ô hộc khảm sành sứ các hoa văn trang trí và phục chế pháp lam, đỉnh bờ nóc bờ quyết gắn các con giống bằng pháp lam… Ngoài ra, dự án còn tu bổ phục hồi sân trước, sân sau, hệ thống lan can và bình phong sau Đại Cung Môn. Tôn tạo hệ thống điện chiếu sáng công trình và chiếu sáng nghệ thuật nội thất và ngoại thất và lắp đặt hệ thống thoát nước, hệ thống phòng cháy chữa cháy…

Qua thẩm tra, việc đầu tư phục hồi Đại Cung Môn là cần thiết nhằm đồng bộ, hoàn thiện diện mạo kiến trúc di tích khu vực trung tâm Đại nội Huế và góp phần phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt, di sản văn hóa thế giới.

Trước đó, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định số 1266/QĐ-BVHTTDL cho phép Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia khai quật khảo cổ tại di tích Đại Cung Môn (Đại Nội Huế). Thời gian thực hiện từ 15/5 - 15/7/2024 trên diện tích 60m2 gồm 3 hố x 20m2/1 hố./.