NSƯT Mai Châu ra đi trong vòng tay con cháu tại nhà riêng ở Hà Nội, sau một thời gian tuổi cao, sức yếu. Dù đã rời xa màn ảnh nhiều năm, nhưng với nhiều thế hệ khán giả yêu phim Việt, tên tuổi Mai Châu vẫn gắn liền với những vai diễn kinh điển không thể thay thế của điện ảnh cách mạng.

Sinh năm 1927 tại thành phố Vinh, Nghệ An, trong một gia đình giàu có, bà Mai Thị Châu, tên thật của NSƯT Mai Châu, đã từ bỏ cuộc sống tiểu thư để theo tiếng gọi của cách mạng. Năm 1956, bà gia nhập Xưởng phim Việt Nam (tiền thân của Hãng Phim truyện Việt Nam) với vai trò lồng tiếng. Sau đó bà tham gia diễn xuất.

Cách mạng tháng Tám năm 1945, bà từng tham gia lực lượng phụ nữ cứu quốc tại thành phố Vinh rồi xung phong vào chiến trường miền Nam và có mặt trong đoàn phụ nữ úy lạo chiến sĩ. Sau đó, bà tham gia công tác văn nghệ trong đoàn Tuyên truyền Giải phóng quân. Năm 1947, bà trở thành diễn viên đoàn kịch Tiền Tuyến. Năm 1956, bà đầu quân cho Xưởng phim Việt Nam (tiền thân của Hãng phim truyện Việt Nam) và bắt đầu công tác ở vai trò lồng tiếng (cùng các nghệ sĩ Trịnh Thịnh, Đức Hoàn), rồi tham gia thi tuyển diễn viên và chính thức theo nghiệp diễn viên.

Những năm 1960, 1970, bà là gương mặt quen thuộc trong các thước phim kinh điển của điện ảnh cách mạng Việt Nam như: Chung một dòng sông (bộ phim đầu tiên của điện ảnh cách mạng), Vợ chồng A Phủ, Chị Tư Hậu, Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn, Truyện vợ chồng anh Lực, Sao tháng Tám, Chuyến xe bão táp, Chị Dậu, Làng Vũ Đại ngày ấy... và sau này là các phim: Lá ngọc cành vàng, Nửa chừng xuân, Đêm hội Long Trì, Đông Dương... Dù chỉ tham gia khoảng 30 phim, bà đã để lại dấu ấn sâu đậm với những vai diễn mang chiều sâu nội tâm và phong thái đặc biệt.

Bộ phim cuối cùng bà tham gia là Bi, đừng sợ của đạo diễn Phan Đăng Di, khi đã hơn 80 tuổi. Bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú từ đầu những năm 1990, như một sự ghi nhận cho cả chặng đường gắn bó bền bỉ với nghệ thuật.

Nghệ sĩ Ưu tú Mai Châu đã được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú vào năm 1996.

Ngoài diễn xuất, NSƯT Mai Châu còn là một nữ doanh nhân thành công. Bà mở tiệm áo cưới mang tên mình, với ba chi nhánh từng nổi tiếng tại Hà Nội, là địa chỉ quen thuộc của nhiều thế hệ cô dâu. Trong cuộc sống riêng, bà có một cuộc hôn nhân viên mãn với ông Vũ Kỳ Lân – nguyên Chính ủy đặc khu Vĩnh Linh, từng là Giám đốc Điện ảnh Quân đội. Hai người có bốn người con, đều thành đạt và hiếu thảo./.