Ngày 22/10, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cho biết, UBND TP Huế đã phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) với tổng kinh phí 132 tỷ đồng. Dự án thực hiện trong 3 năm và dự kiến khởi công trong quý IV/2025.

Dự án được thực hiện tại số 72 Văn Thánh (phường Kim Long, TP Huế) bao gồm Đại Thành Điện (830 m²), sân miếu (752 m²), Đại Thành Môn (48 m²), Kim Thanh Môn và Ngọc Chấn Môn (15 m²), Văn Miếu Môn (92 m²), khu vực bến thuyền (417 m²) cùng các hạng mục tôn tạo cây xanh, cảnh quan, nhà bán vé hướng dẫn, hệ thống hạ tầng kỹ thuật với mục tiêu bảo tồn, phục hồi và phát huy giá trị của di tích lịch sử văn hóa Quốc gia đặc biệt, di sản văn hóa thế giới.

Theo thuyết minh, ban đầu Văn Miếu Huế được xây dựng ở làng Triều Sơn trong thời kỳ các vị vua thời Nguyễn mở mang, xây dựng bờ cõi, khai phá phương Nam. Đến năm 1770 (triều Nguyễn Phúc Khoát) thì Văn Miếu được dời đến xã Long Hồ và được biết tới là Văn Miếu của Đàng Trong. Sau đó, Văn Miếu Huế được xây dựng năm 1808 ở đường Văn Thánh hiện nay gắn liền với sự hình thành, phát triển và thăng trầm của triều Nguyễn thể hiện qua các đời vua Gia Long (xây dựng), Minh Mạng, Thiệu Trị (hoàn thiện).

Văn Thánh Miếu quay mặt về hướng Nam và nhìn ra dòng sông Hương, các công trình trong khu di tích Văn Miếu được bố trí theo bậc chính - phụ rõ ràng theo đúng nguyên tắc chung của kiến trúc cung đình triều Nguyễn. Hệ thống kiến trúc của Văn Miếu gồm điện thờ, nhà phụ, tường thành, cổng và còn lưu giữ 32 tấm bia đá vinh danh các tiến sĩ đỗ đạt - tư liệu quý phản ánh tinh thần trọng người hiền tài.

Cụ thể, 32 tấm bia khắc tên 293 vị Tiến sĩ triều Nguyễn bắt đầu từ khoa thi đầu tiên năm Minh Mạng thứ 3 (1822) đến khoa thi cuối cùng năm 1919 và được khắc họ tên, năm sinh, quê quán vào bia, có rùa đội bia bằng đá cẩm thạch. Văn Miếu Huế còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như Văn Thánh Huế, Văn Thánh Miếu Huế, Thánh Miếu…

Theo đánh giá, sau khi phục dựng và đưa vào sử dụng Văn Miếu không chỉ được bảo tồn về kiến trúc mà còn được khôi phục chức năng văn hóa, giáo dục truyền thống, địa điểm tổ chức các hoạt động như lễ vinh danh nhân tài, trao thưởng khuyến học, cầu may mắn trước mùa thi… Văn Thánh Huế là di tích có vị trí đặc biệt quan trọng thể hiện tinh thần coi trọng học vấn và nhân tài dưới thời nhà Nguyễn nằm trong Quần thể di tích Cố đô Huế đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá Thế giới năm 1993.